Biến đổi khí hậu ở Việt Nam: Thách thức và Cơ hội cho Doanh Nghiệp

Chúng ta đang sống trong một kỷ nguyên mà những thay đổi xung quanh diễn ra nhanh hơn bao giờ hết. Một trong những thách thức lớn nhất, không chỉ với Việt Nam mà còn với toàn thế giới, chính là Biến đổi Khí Hậu ở Việt Nam. Chắc hẳn bạn cũng nhận thấy thời tiết ngày càng thất thường: mùa hè thì nóng như đổ lửa, mùa đông có khi lạnh tê tái hoặc lại ấm bất thường, bão lũ thì mạnh hơn, hạn hán thì kéo dài hơn. Những hiện tượng này không còn là câu chuyện xa vời trên báo đài nữa, chúng đang gõ cửa từng nhà, ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống hàng ngày của mỗi chúng ta và đặc biệt, tạo ra những sóng gió không nhỏ cho cộng đồng doanh nghiệp.

Tại sao lại nói biến đổi khí hậu ở việt nam là một vấn đề cấp bách? Việt Nam được đánh giá là một trong những quốc gia dễ bị tổn thương nhất trên thế giới do tác động của biến đổi khí hậu. Với đường bờ biển dài, cấu trúc địa lý đặc thù nhiều vùng trũng thấp, và nền kinh tế vẫn còn phụ thuộc nhiều vào nông nghiệp và tài nguyên thiên nhiên, chúng ta đang đối mặt với những rủi ro hiện hữu và ngày càng tăng. Từ việc ngập mặn tàn phá vựa lúa ở Đồng bằng sông Cửu Long, lũ lụt, sạt lở đe dọa các tỉnh miền Trung, đến những đợt hạn hán khốc liệt ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và nguồn nước sinh hoạt ở Tây Nguyên và các khu vực khác. Tất cả đều là biểu hiện rõ rệt của cuộc khủng hoảng khí hậu toàn cầu đang diễn ra ngay trên đất nước mình.

Câu chuyện về biến đổi khí hậu ở việt nam không chỉ dừng lại ở vấn đề môi trường hay nông nghiệp. Nó len lỏi vào mọi ngóc ngách của nền kinh tế, từ công nghiệp, dịch vụ, du lịch cho đến tài chính. Doanh nghiệp, với vai trò là động lực chính của sự phát triển, không thể đứng ngoài cuộc. Thách thức là rất lớn, nhưng đi kèm với đó luôn là những cơ hội cho những ai nhìn xa trông rộng, dám đổi mới và hành động vì sự phát triển bền vững. Là những người đồng hành cùng các doanh nghiệp trên hành trình tìm kiếm giải pháp kinh doanh hiệu quả và bền vững, chúng tôi hiểu rằng việc trang bị kiến thức và chiến lược ứng phó với biến đổi khí hậu là điều kiện tiên quyết để tồn tại và thịnh vượng trong tương lai.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau đi sâu tìm hiểu về biến đổi khí hậu ở việt nam: nó đang diễn ra như thế nào, những tác động cụ thể ra sao, và quan trọng nhất, doanh nghiệp Việt Nam cần làm gì để biến thách thức thành cơ hội, hướng tới tăng trưởng xanh và bền vững. Hãy cùng bắt đầu cuộc trò chuyện này nhé!

Biến đổi khí hậu là gì và biểu hiện ở Việt Nam ra sao?

Bạn có bao giờ tự hỏi chính xác “biến đổi khí hậu” nghĩa là gì không? Ngắn gọn nhất, biến đổi khí hậu là sự thay đổi lâu dài của nhiệt độ và các hình thái thời tiết. Đó có thể là sự thay đổi trung bình của nhiệt độ, lượng mưa, hay sự gia tăng tần suất và cường độ của các hiện tượng thời tiết cực đoan.

Biến đổi khí hậu có phải chỉ là trái đất nóng lên?

Không hẳn. Nóng lên toàn cầu (global warming) là một khía cạnh quan trọng của biến đổi khí hậu, chỉ sự tăng nhiệt độ trung bình của bề mặt Trái Đất. Tuy nhiên, biến đổi khí hậu bao gồm nhiều hiện tượng phức tạp hơn như sự thay đổi mô hình gió, mưa, bão, và mực nước biển.

Tại sao biến đổi khí hậu lại xảy ra?

Nguyên nhân chủ yếu được khoa học chứng minh là do hoạt động của con người, đặc biệt là việc đốt nhiên liệu hóa thạch (than đá, dầu mỏ, khí tự nhiên) để sản xuất năng lượng, giao thông, công nghiệp, và chặt phá rừng. Những hoạt động này thải ra khí nhà kính (như CO2, metan) vào khí quyển, tạo nên một “tấm chăn” giữ nhiệt, khiến Trái Đất nóng lên.

Biểu hiện rõ nhất của biến đổi khí hậu ở Việt Nam là gì?

Những biểu hiện mà chúng ta đang cảm nhận hàng ngày bao gồm nhiệt độ trung bình tăng lên, mực nước biển dâng, và sự gia tăng của các hiện tượng thời tiết cực đoan như bão mạnh hơn, lũ lụt nghiêm trọng hơn, hạn hán kéo dài hơn, và các đợt nắng nóng, rét đậm, rét hại bất thường.

Theo báo cáo của Bộ Tài nguyên và Môi trường, nhiệt độ trung bình tại Việt Nam đã tăng khoảng 0.5 – 0.7 độ C trong vòng 50 năm qua. Mực nước biển dọc bờ biển Việt Nam cũng đã tăng khoảng 20cm trong cùng thời kỳ. Đây là những con số không chỉ khô khan, mà ẩn chứa đằng sau là biết bao câu chuyện về cuộc sống, sinh kế của người dân bị ảnh hưởng. Việc [vẽ sơ đồ thể hiện tác động của biến đổi khí hậu đến khí hậu và thủy văn việt nam] có thể giúp chúng ta hình dung rõ ràng hơn về mối liên hệ phức tạp giữa những thay đổi này. Hiểu rõ những biểu hiện này là bước đầu tiên để chúng ta có thể ứng phó một cách hiệu quả.

Tại sao Việt Nam lại đặc biệt dễ bị tổn thương bởi biến đổi khí hậu ở việt nam?

Đúng vậy, câu hỏi đặt ra là tại sao Việt Nam lại nằm trong top những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất? Không phải quốc gia nào trên thế giới cũng đối mặt với mức độ rủi ro ngang nhau. Việt Nam có những đặc điểm riêng khiến chúng ta trở nên mong manh hơn trước sự khắc nghiệt của tự nhiên đang thay đổi.

Vị trí địa lý đóng vai trò như thế nào?

Việt Nam có bờ biển dài hơn 3260 km, với rất nhiều vùng đồng bằng châu thổ thấp, đặc biệt là Đồng bằng sông Cửu Long và Đồng bằng sông Hồng. Khoảng 70% dân số sống ở các vùng ven biển và đồng bằng. Điều này có nghĩa là chúng ta cực kỳ dễ bị tổn thương bởi mực nước biển dâng, bão, ngập lụt và xâm nhập mặn.

Cơ cấu kinh tế có làm tăng mức độ dễ bị tổn thương không?

Có. Nền kinh tế Việt Nam vẫn còn phụ thuộc đáng kể vào các ngành dễ bị tổn thương bởi khí hậu như nông nghiệp, lâm nghiệp, và thủy sản. Khi hạn hán xảy ra, cây trồng chết hàng loạt. Khi bão lũ đến, ao cá, ruộng đồng bị tàn phá. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến sinh kế của hàng triệu người và an ninh lương thực quốc gia. Trong bối cảnh [phát biểu nào sau đây không đúng với cơ cấu kinh tế nước ta], việc đa dạng hóa và chuyển đổi cơ cấu kinh tế theo hướng bền vững trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết để giảm bớt gánh nặng từ biến đổi khí hậu.

Yếu tố nào khác làm tăng rủi ro?

Thiếu cơ sở hạ tầng kiên cố ở nhiều khu vực nông thôn và ven biển, hệ thống đê điều chưa hoàn thiện, cùng với tình trạng khai thác tài nguyên quá mức (như cát, nước ngầm) càng làm trầm trọng thêm các tác động của biến đổi khí hậu như sạt lở, sụt lún đất. Việc quy hoạch phát triển chưa tính toán đầy đủ yếu tố khí hậu cũng là một vấn đề cần nhìn nhận.

Nhìn vào bản đồ Việt Nam, chúng ta thấy rõ những khu vực trọng yếu như Đồng bằng sông Cửu Long, dải đất miền Trung đầy bão lũ, hay các vùng núi phía Bắc với nguy cơ sạt lở đất khi mưa lớn. Mỗi khu vực lại có những thách thức đặc thù đòi hỏi giải pháp riêng biệt, nhưng tựu trung lại, mức độ dễ bị tổn thương của chúng ta là không thể phủ nhận.

Những tác động cụ thể của biến đổi khí hậu ở Việt Nam là gì?

Khi nói về tác động của biến đổi khí hậu ở việt nam, chúng ta không chỉ nói về những con số hay dự báo xa vời. Đó là những câu chuyện đời thực đang diễn ra hàng ngày, ảnh hưởng sâu sắc đến môi trường, kinh tế và xã hội.

Đồng bằng sông Cửu Long đang đối mặt với điều gì?

Đây là khu vực chịu tác động nặng nề nhất và rõ ràng nhất. Mực nước biển dâng và các dự án thủy điện thượng nguồn sông Mekong làm giảm lượng nước ngọt về đồng bằng, dẫn đến tình trạng xâm nhập mặn ngày càng nghiêm trọng. Đất nông nghiệp bị nhiễm mặn, cây trồng không thể phát triển, nguồn nước sinh hoạt trở nên khan hiếm. Sạt lở bờ sông, bờ biển cũng diễn ra thường xuyên hơn, đe dọa nhà cửa, đất đai của người dân.

Miền Trung thì sao, “khúc ruột” đầy bão lũ và hạn hán?

Miền Trung Việt Nam nổi tiếng với khí hậu khắc nghiệt, và biến đổi khí hậu càng làm cho nó trở nên dữ dội hơn. Bão hình thành nhanh hơn, mạnh hơn và diễn biến phức tạp hơn, gây ra những trận lũ quét, lũ ống kinh hoàng. Sau lũ lụt lại là những đợt hạn hán kéo dài, gây thiếu nước nghiêm trọng cho sản xuất và đời sống. Câu chuyện “bão chồng bão, lũ chồng lũ” đã trở thành nỗi ám ảnh hàng năm của người dân nơi đây.

Các khu vực khác như Đồng bằng sông Hồng hay miền núi có bị ảnh hưởng không?

Có chứ. Ở Đồng bằng sông Hồng, nguy cơ ngập lụt khi có bão hoặc triều cường mạnh cũng tăng lên, đặc biệt là khu vực ven biển và các thành phố lớn như Hà Nội, Hải Phòng. Các tỉnh miền núi phía Bắc và Tây Nguyên đối mặt với sự thay đổi bất thường về lượng mưa, gây ra cả hạn hán vào mùa khô và sạt lở đất, lũ quét vào mùa mưa. Nhiệt độ tăng cũng ảnh hưởng đến sự phù hợp của các loại cây trồng truyền thống.

Biến đổi khí hậu tác động lên nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản như thế nào?

Như đã nói ở trên, đây là những ngành chịu ảnh hưởng trực tiếp và nặng nề nhất. Mất đất do ngập mặn/sạt lở, giảm năng suất cây trồng/vật nuôi do nhiệt độ, hạn hán, sâu bệnh mới, thiệt hại do bão lũ… Tất cả đều ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất và xuất khẩu nông sản của Việt Nam. Việc [tác dụng của quả la hán] có thể liên quan đến việc tìm kiếm những giống cây trồng mới, phù hợp hơn với điều kiện khí hậu thay đổi, hoặc các giải pháp sinh học để ứng phó với sâu bệnh phát sinh do môi trường thay đổi.

Còn các ngành khác thì sao, ví dụ du lịch và hạ tầng?

Du lịch biển bị ảnh hưởng bởi xói lở bờ biển, ô nhiễm môi trường biển do thiên tai. Du lịch sinh thái bị tác động bởi sự suy giảm đa dạng sinh học và thay đổi cảnh quan. Hạ tầng giao thông, thủy lợi, năng lượng bị hư hại nặng nề sau các đợt thiên tai cực đoan, đòi hỏi chi phí sửa chữa và xây dựng lại rất lớn. Ngay cả những thứ tưởng chừng đơn giản như [cách tìm mã định danh] của một tài sản hay công trình cũng trở nên phức tạp hơn khi tài sản đó bị ảnh hưởng bởi thiên tai và cần được quản lý, đánh giá lại giá trị.

Biến đổi khí hậu có ảnh hưởng đến sức khỏe con người không?

Chắc chắn rồi. Nhiệt độ tăng làm gia tăng các bệnh liên quan đến nắng nóng, say nắng. Lũ lụt gây ô nhiễm nguồn nước, bùng phát dịch bệnh truyền nhiễm. Sự thay đổi môi trường sống cũng ảnh hưởng đến phân bố của các loài côn trùng truyền bệnh như muỗi, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh như sốt xuất huyết, sốt rét. Ô nhiễm không khí, dù không trực tiếp là biểu hiện của biến đổi khí hậu, nhưng có liên quan mật thiết đến việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch, cũng là một vấn đề sức khỏe cộng đồng nghiêm trọng.

Hình ảnh minh họa tác động của biến đổi khí hậu ở Việt Nam, gây lũ lụt và ngập mặn vùng ven biển.

Biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến doanh nghiệp Việt Nam như thế nào?

Đây là câu hỏi trọng tâm mà chúng ta cần tập trung. Đối với nhiều doanh nghiệp, biến đổi khí hậu không còn là vấn đề môi trường thuần túy hay trách nhiệm xã hội mơ hồ nữa. Nó đã trở thành một rủi ro kinh doanh thực tế, thậm chí là rủi ro chiến lược.

Rủi ro vật lý là gì và doanh nghiệp cần lưu tâm điều gì?

Rủi ro vật lý là những thiệt hại trực tiếp hoặc gián tiếp do các hiện tượng khí hậu cực đoan gây ra. Ví dụ:

• Thiệt hại tài sản: Nhà xưởng, văn phòng, kho bãi bị hư hại do bão, lũ, sạt lở. Máy móc, thiết bị bị ẩm ướt, hỏng hóc.
• Gián đoạn sản xuất/kinh doanh: Nhà máy phải ngừng hoạt động do ngập lụt hoặc thiếu điện (nếu phụ thuộc thủy điện và gặp hạn hán). Cửa hàng không thể mở cửa.
• Gián đoạn chuỗi cung ứng: Đường sá, cầu cống bị phá hủy khiến việc vận chuyển nguyên liệu hoặc hàng hóa bị tắc nghẽn. Nguồn cung cấp nguyên liệu (đặc biệt là nông sản) bị ảnh hưởng do mất mùa.
• Tăng chi phí hoạt động: Chi phí sửa chữa, chi phí phòng ngừa (xây đê kè, nâng nền), chi phí bảo hiểm tăng cao. Chi phí năng lượng có thể biến động.

Rủi ro chuyển đổi là gì và làm sao để nhận diện?

Rủi ro chuyển đổi phát sinh từ quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế carbon thấp. Những rủi ro này có thể bao gồm:

• Rủi ro chính sách/pháp lý: Chính phủ ban hành các quy định mới về giới hạn phát thải, thuế carbon, tiêu chuẩn năng lượng. Doanh nghiệp không tuân thủ có thể bị phạt hoặc mất giấy phép.
• Rủi ro công nghệ: Sự phát triển nhanh chóng của công nghệ xanh có thể làm cho công nghệ hiện tại của doanh nghiệp trở nên lỗi thời (ví dụ: động cơ đốt trong so với xe điện).
• Rủi ro thị trường: Người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến sản phẩm bền vững. Doanh nghiệp không đáp ứng được yêu cầu này có thể mất thị phần. Nhà đầu tư cũng có xu hướng ưa chuộng các công ty có chiến lược ESG rõ ràng.
• Rủi ro danh tiếng: Doanh nghiệp bị coi là gây ô nhiễm hoặc thờ ơ với biến đổi khí hậu có thể bị ảnh hưởng danh tiếng, mất đi sự tin tưởng của khách hàng, cộng đồng và nhân viên.

Biến đổi khí hậu có tạo ra cơ hội cho doanh nghiệp không?

Hoàn toàn có! Đây chính là lúc tư duy đổi mới và bền vững của BSS Việt Nam phát huy tác dụng. Thách thức khí hậu mở ra những thị trường và mô hình kinh doanh mới:

• Phát triển công nghệ và giải pháp xanh: Nhu cầu về năng lượng tái tạo (điện mặt trời, gió), công nghệ tiết kiệm năng lượng, vật liệu xây dựng xanh, giải pháp xử lý nước, công nghệ nông nghiệp thông minh thích ứng với khí hậu… là rất lớn.
• Kinh tế tuần hoàn: Mô hình giảm thiểu rác thải, tái sử dụng, tái chế đang trở thành xu hướng, tạo ra cơ hội trong quản lý chất thải, sản xuất vật liệu mới.
• Dịch vụ tư vấn và giải pháp thích ứng: Doanh nghiệp cần các dịch vụ đánh giá rủi ro khí hậu, xây dựng chiến lược bền vững, triển khai các dự án giảm phát thải hoặc thích ứng. Đây chính là lĩnh vực mà các công ty tư vấn như BSS có thể mang lại giá trị vượt trội.
• Nông nghiệp bền vững và du lịch sinh thái: Phát triển các mô hình nông nghiệp thông minh, nông nghiệp hữu cơ, du lịch dựa vào cộng đồng, du lịch trách nhiệm có tiềm năng lớn trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến nguồn gốc sản phẩm và tác động môi trường.
• Tăng cường hiệu quả hoạt động: Việc đầu tư vào tiết kiệm năng lượng, quản lý tài nguyên hiệu quả không chỉ giảm phát thải mà còn giúp giảm chi phí hoạt động, tăng lợi nhuận.

Ông Nguyễn Văn Trung, chuyên gia tư vấn phát triển bền vững, chia sẻ: “Biến đổi khí hậu không còn là chuyện của tương lai, nó đang tác động trực tiếp đến lợi nhuận và khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp ngay hôm nay. Những doanh nghiệp nhìn thấy cơ hội trong thách thức này, chủ động chuyển đổi sang mô hình xanh và bền vững, sẽ là người dẫn đầu trong kỷ nguyên mới.”

Tác động biến đổi khí hậu tại Đồng bằng sông Cửu Long, cảnh nông dân đối mặt xâm nhập mặn.

Việt Nam đang ứng phó với biến đổi khí hậu ở việt nam ra sao?

Chính phủ Việt Nam đã nhận thức rõ ràng về mức độ nghiêm trọng của biến đổi khí hậu ở việt nam và đã có những cam kết mạnh mẽ cùng các hành động cụ thể ở cấp quốc gia.

Chính sách và cam kết quốc gia có gì nổi bật?

Việt Nam đã tham gia và phê chuẩn Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu và liên tục cập nhật Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC). Đặc biệt, tại COP26 ở Glasgow năm 2021, Việt Nam đã đưa ra cam kết đầy tham vọng đạt mức phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) vào năm 2050. Đây là một mục tiêu rất thách thức nhưng thể hiện quyết tâm chính trị cao. Bên cạnh đó, nhiều chiến lược, kế hoạch hành động quốc gia về biến đổi khí hậu, tăng trưởng xanh đã được ban hành.

Các giải pháp thích ứng (Adaptation) bao gồm những gì?

Thích ứng là các biện pháp nhằm giảm thiểu tính dễ bị tổn thương và tăng khả năng chống chịu trước các tác động không thể tránh khỏi của biến đổi khí hậu. Ở Việt Nam, các giải pháp thích ứng đang được triển khai bao gồm:

• Nâng cấp hạ tầng: Xây dựng, củng cố hệ thống đê điều, công trình thủy lợi chống mặn, chống lũ. Xây dựng nhà cửa, công trình công cộng có khả năng chống chịu tốt hơn.
• Phát triển giống cây trồng, vật nuôi thích ứng: Nghiên cứu và ứng dụng các giống cây, con có khả năng chịu hạn, chịu mặn, chịu ngập tốt hơn. Thay đổi lịch thời vụ, cơ cấu cây trồng.
• Quản lý tài nguyên nước bền vững: Nâng cao hiệu quả sử dụng nước, xây dựng hồ chứa, hệ thống thủy lợi hợp lý.
• Bảo vệ và phát triển rừng ngập mặn, rừng phòng hộ: Rừng đóng vai trò như “tấm lá chắn” tự nhiên chống bão, xói lở và hấp thụ carbon.
• Di dời dân cư: Đối với những khu vực có nguy cơ quá cao, việc di dời dân cư đến nơi an toàn hơn là cần thiết.
• Phát triển hệ thống cảnh báo sớm: Cải thiện khả năng dự báo và cảnh báo thiên tai để giảm thiểu thiệt hại.

Các giải pháp giảm nhẹ (Mitigation) là gì?

Giảm nhẹ là các biện pháp nhằm cắt giảm hoặc loại bỏ khí nhà kính ra khỏi khí quyển. Đối với Việt Nam, các giải pháp giảm nhẹ tập trung vào:

• Chuyển đổi năng lượng: Phát triển mạnh mẽ năng lượng tái tạo (điện mặt trời, điện gió) và từng bước giảm sự phụ thuộc vào nhiệt điện than.
• Nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng: Áp dụng công nghệ tiết kiệm năng lượng trong sản xuất, giao thông, tiêu dùng.
• Giảm phát thải trong công nghiệp: Áp dụng công nghệ sản xuất sạch hơn, sử dụng nhiên liệu thân thiện với môi trường.
• Giảm phát thải trong nông nghiệp: Áp dụng kỹ thuật canh tác giảm phát thải khí metan (đặc biệt trong trồng lúa), quản lý chất thải chăn nuôi.
• Quản lý rừng bền vững: Trồng rừng, bảo vệ rừng hiện có để hấp thụ CO2.

Việc thực hiện đồng bộ cả giải pháp thích ứng và giảm nhẹ là chìa khóa để Việt Nam ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu ở việt nam, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và đạt cam kết Net Zero 2050.

Doanh nghiệp cần làm gì để thích ứng và phát triển bền vững trong bối cảnh biến đổi khí hậu ở Việt Nam?

Đây là phần quan trọng nhất đối với độc giả của blog BSS Việt Nam. Biến đổi khí hậu ở việt nam không chỉ là vấn đề của nhà nước hay các tổ chức môi trường. Nó là vấn đề kinh doanh, đòi hỏi sự hành động quyết liệt từ mỗi doanh nghiệp. Vậy làm thế nào để biến thách thức này thành cơ hội tăng trưởng?

Bước 1: Đánh giá rủi ro khí hậu và tính dễ bị tổn thương của doanh nghiệp bạn

Giống như việc [viết đoạn văn giới thiệu về bản thân] để hiểu rõ mình là ai, doanh nghiệp cần phải hiểu rõ mình đang đứng ở đâu trước rủi ro khí hậu. Điều này bao gồm:

• Xác định các rủi ro vật lý cụ thể mà doanh nghiệp có thể đối mặt (ngập lụt nhà xưởng, gián đoạn chuỗi cung ứng do thời tiết…).
• Đánh giá mức độ ảnh hưởng của các rủi ro chuyển đổi (quy định mới, thay đổi thị trường, áp lực từ nhà đầu tư/khách hàng…).
• Xem xét mức độ phụ thuộc của doanh nghiệp vào các nguồn tài nguyên dễ bị ảnh hưởng bởi khí hậu (nước, năng lượng từ nhiên liệu hóa thạch, nguyên liệu nông nghiệp…).
• Phân tích các cơ hội kinh doanh mới có thể phát sinh từ xu hướng xanh hóa nền kinh tế.

Việc này đòi hỏi sự minh bạch, thu thập dữ liệu và phân tích chuyên sâu. Có thể cần đến sự hỗ trợ từ các chuyên gia tư vấn. Việc hiểu rõ “bản thân” doanh nghiệp mình, hay nói cách khác là [viết đoạn văn giới thiệu về bản thân] của tổ chức, trở nên quan trọng hơn bao giờ hết khi đối mặt với rủi ro khí hậu.

Bước 2: Xây dựng chiến lược ứng phó và phát triển bền vững

Sau khi hiểu rõ rủi ro và cơ hội, doanh nghiệp cần có một chiến lược hành động cụ thể. Chiến lược này không chỉ là các hoạt động riêng lẻ mà cần được tích hợp vào chiến lược kinh doanh tổng thể.

• Thiết lập mục tiêu: Đặt ra các mục tiêu cụ thể về giảm phát thải, sử dụng năng lượng hiệu quả, quản lý nước, quản lý chất thải… (ví dụ: giảm x% phát thải CO2 vào năm YYYY).
• Phát triển các giải pháp thích ứng: Đầu tư vào hạ tầng chống chịu, xây dựng kế hoạch ứng phó thiên tai, đa dạng hóa nguồn cung.
• Thực hiện các biện pháp giảm nhẹ: Đầu tư vào công nghệ tiết kiệm năng lượng, sử dụng năng lượng tái tạo, tối ưu hóa quy trình sản xuất để giảm phát thải.
• Đổi mới sản phẩm và dịch vụ: Phát triển các sản phẩm/dịch vụ thân thiện với môi trường, đáp ứng nhu cầu của thị trường xanh.

Bước 3: Tích hợp yếu tố ESG (Môi trường, Xã hội, Quản trị) vào hoạt động kinh doanh

ESG không chỉ là một xu hướng báo cáo, mà là một khung tư duy giúp doanh nghiệp quản lý rủi ro và tạo ra giá trị bền vững.

• Môi trường (Environmental): Giảm phát thải khí nhà kính, quản lý nước và chất thải hiệu quả, bảo tồn đa dạng sinh học.
• Xã hội (Social): Đảm bảo điều kiện làm việc công bằng, tôn trọng quyền con người, đóng góp tích cực cho cộng đồng bị ảnh hưởng bởi khí hậu.
• Quản trị (Governance): Xây dựng cấu trúc quản trị minh bạch, có trách nhiệm, đưa các yếu tố khí hậu vào quá trình ra quyết định của ban lãnh đạo.

Việc tích hợp ESG giúp doanh nghiệp nâng cao uy tín, thu hút nhà đầu tư, và xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với các bên liên quan. Để có thể xác định rõ ràng các yếu tố cần tập trung trong ESG, doanh nghiệp có thể cần đến sự hỗ trợ trong việc [cách tìm mã định danh] cho từng loại rủi ro, từng loại tài sản liên quan đến môi trường hay xã hội trong hệ thống quản lý nội bộ. Điều này giúp việc theo dõi và báo cáo trở nên chính xác và hiệu quả hơn.

Doanh nghiệp Việt Nam ứng phó biến đổi khí hậu bằng cách đầu tư vào năng lượng tái tạo, hình ảnh tấm pin mặt trời.

Bước 4: Đầu tư vào công nghệ và đổi mới

Công nghệ là chìa khóa để ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu.

• Công nghệ sạch: Đầu tư vào các nguồn năng lượng tái tạo tại chỗ (điện mặt trời trên mái nhà xưởng), thiết bị tiết kiệm năng lượng, hệ thống xử lý nước thải tiên tiến.
• Số hóa và phân tích dữ liệu: Sử dụng IoT, AI để theo dõi và quản lý việc tiêu thụ năng lượng, nước, phát thải theo thời gian thực. Dữ liệu giúp đưa ra quyết định chính xác hơn.
• Đổi mới quy trình: Áp dụng các phương thức sản xuất hiệu quả hơn, giảm thiểu lãng phí và phát thải.

Bước 5: Hợp tác và xây dựng chuỗi giá trị bền vững

Biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến toàn bộ chuỗi giá trị, từ nhà cung cấp nguyên liệu đến người tiêu dùng cuối cùng. Doanh nghiệp không thể hành động đơn lẻ.

• Làm việc với nhà cung cấp: Khuyến khích hoặc yêu cầu nhà cung cấp áp dụng các biện pháp bền vững.
• Hợp tác với khách hàng: Truyền thông về sản phẩm bền vững, khuyến khích hành vi tiêu dùng có trách nhiệm.
• Tham gia vào các sáng kiến ngành/quốc gia: Cùng các doanh nghiệp khác và chính phủ tìm kiếm giải pháp chung.

Bước 6: Truyền thông minh bạch và có trách nhiệm

Chia sẻ về những nỗ lực và kết quả ứng phó với biến đổi khí hậu giúp doanh nghiệp xây dựng danh tiếng tốt và tạo động lực cho các bên liên quan. Tuy nhiên, việc truyền thông cần trung thực, tránh “greenwashing” (tô vẽ xanh).

Để thành công trong bối cảnh biến đổi khí hậu ở việt nam ngày càng phức tạp, doanh nghiệp cần một tư duy cởi mở, sẵn sàng học hỏi, đổi mới và chấp nhận những cách làm mới. Việc này đòi hỏi sự đầu tư ban đầu, nhưng lợi ích lâu dài về khả năng chống chịu, hiệu quả hoạt động, danh tiếng và cơ hội kinh doanh mới sẽ là xứng đáng.

Kết bài

Chúng ta đã cùng nhau điểm qua những khía cạnh quan trọng nhất của biến đổi khí hậu ở việt nam, từ nguyên nhân, biểu hiện, tác động cụ thể đến những rủi ro và cơ hội cho doanh nghiệp. Rõ ràng, cuộc khủng hoảng khí hậu là một thách thức hiện hữu, đòi hỏi sự ứng phó khẩn cấp và đồng bộ từ tất cả các bên.

Đối với doanh nghiệp Việt Nam, đây không chỉ là một vấn đề tuân thủ hay trách nhiệm xã hội. Nó là vấn đề sống còn, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng duy trì hoạt động, khả năng cạnh tranh và tiềm năng tăng trưởng trong tương lai. Những doanh nghiệp chủ động đánh giá rủi ro, xây dựng chiến lược bền vững, đầu tư vào công nghệ xanh và tích hợp yếu tố ESG vào cốt lõi hoạt động sẽ là những người dẫn đầu, không chỉ vượt qua được sóng gió của biến đổi khí hậu ở việt nam mà còn kiến tạo nên một tương lai kinh doanh thịnh vượng và bền vững hơn.

Hành trình này đòi hỏi sự kiên trì, đổi mới và đôi khi là thay đổi hoàn toàn cách thức vận hành truyền thống. Nhưng tin tôi đi, phần thưởng xứng đáng không chỉ là lợi ích kinh tế, mà còn là sự đóng góp tích cực vào một Việt Nam xanh hơn, sạch đẹp hơn và kiên cường hơn trước những biến động của thiên nhiên.

Bạn nghĩ sao về những thách thức và cơ hội này? Doanh nghiệp của bạn đã bắt đầu hành trình ứng phó với biến đổi khí hậu chưa? Hãy chia sẻ suy nghĩ và kinh nghiệm của bạn ở phần bình luận nhé!